Prowincja w Centrum

Pamiętam, że w fundamenty tej stodoły to myśmy ciskali całe kartony takich szkiełek od fotografa

W zbiorach Fundacji TRES znajduje się pokaźny zbiór fotografii z zakładu Konstantego Sikorskiego ze Zbąszynia, pochodzący z okresu od końca XIX wieku do lat 40-tych XX wieku. Ten fotograf - rzemieślnik, nie skupiał się jedynie na pracy w swoim atelier. Jeżeli tylko pojawiała się ku temu okazja wyjeżdżał do okalających Zbąszyń miejscowości i dokumentował wszelkie uroczystości - przede wszystkim śluby, chrzciny, jubileusze rodzinne. Spotykamy też zdjęcia, które nie powstały na czyjeś zlecenie czy zamówienie, ale są wynikiem dokumentacyjnej pasji fotografa. W ten sposób utrwalony został świat wsi zachodniej wielkopolski: folklor, stroje ludowe, moda, muzycy, architektura, wreszcie ludzie, którzy na tej ziemi żyli i pracowali.

Projekt Prowincja w centrum - wielkopolska wieś na szklanych negatywach, zaprezentuje wybrane fotografie mieszkańcom Regionu Kozła na cyklu wystaw organizowanych na wsiach, gdzie najprawdopodobniej zdjęcia robił nasz fotograf. Większość pokazywanych zdjęć jest anonimowa, dlatego głównym celem projektu jest próba rozpoznania utrwalonych na nich osób, wyjaśnienie okoliczności ich powstania, zidentyfikowanie budynków i miejscowości w jakich zostały wykonane. Temu celowi będzie służył album, w którym zwiedzający będą mogli wpisywać informacje na temat rozpoznanych osób lub miejsc. W ten sposób każdy ze zwiedzających będzie mógł się podzielić swoją wiedzą z innymi mieszkańcami regionu, wpisując się jednocześnie w proces rozpoznawania i przypominania imion i historii osób uwiecznionych przez zbąszyńskiego fotografa. Chcemy aby zapominani bohaterowie starych fotografii powrócili z niepamięci do naszej wspólnej historii regionu i na stałe stali się częścią tożsamości lokalnej.

 

Prezentowany zbiór ponad 50 fotografii można podzielić na kilka grup:

  • Zdjęcia osób w odświętnych lub ludowych strojach na tle zabudowań wiejskich.
    Czasami otoczenie wydzielone jest okazjonalnie zawieszonym wzorzystym lub jednolitym tłem. Są to z pewnością goście weselni lub uczestnicy uroczystości wiejskich. Wyjątkowo intrygujące są te fragmenty fotografii, które na negatywie zachowały się, a w ostatecznej odbitce miały być wykadrowane.
     
  • Zdjęcia grupowe weselników.
    Na cześci zdjęć widzimy pannę młodą w ciemnej sukni. Trudno jest ocenić, ale pewnie suknie były koloru ciemnozielonego, granatowego lub czerwonego. Na odbitkach fotograficznych te kolory właśnie rejestrują się jako  ciemno-szare. Na większości zdjęć grupowych widzimy muzyków w składzie klasycznej kapeli koźlarskiej; kozioł, skrzypce i klarnet. Na jednym ze starszych zdjęć  występuje zanikający już instrument „kozioł do ślubny” - czarny (jedyne zachowane na fotografii jego przedstawienie z czasów gdy był jeszcze używany). Oglądając cały zestaw zdjęć grupowych widzimy malejąca  liczbę osób w tradycyjnych strojach ludowych, na późniejszych fotografiach pozostaje już tyko kapela koźlarska jako ostatni relikt kultury ludowej regionu.
     
  • Zdjęcia portretowe wykonane w atelier.
    Zapracowane zniszczone słońcem a jednak dostojne wizerunki świadczą że widzimy ludzi utrzymujących się z pracy na roli... Zdarzają się też wizyty w atelier kobiet w ludowych strojach.
     
  • Zdjęcia z okresu Powstania Wielkopolskiego
    Na tych gdzie umocnienia niemieckie zlokalizowane są w obrębie zabudowań wiejskich. Stanowiące tło wydarzeń zbrojnych fragmenty zabudowań są ciekawą ilustracją zakamarków zabudowań wiejskich. Nieznana jest lokalizacja tych zdjęć.
     
  • Niejednoznaczne
    Osobna grupa to zdjęcia, których powód powstania jest niejednoznaczny. Nie znamy miejsca ani czasu ich powstania. Wydaje się że fotograf zjawił się w miejscu  gdzie  najwyraźniej nie spodziewano się go.

     

2459

UDOSTĘPNIONYCH
SZKLANYCH NEGATYWÓW
W KOLEKCJI FUNDACJI TRES

1724

OBIEKTY W INWENTARZU ARCHIWALNYM